Terug van Weggeweest

Lange tijd hebt u niets van ons vernomen. Dat kwam omdat ik, Loes, in Mozambique was om wat extra geld te verdienen. Wij verwachtten de komende tijd hoge kosten omdat we gaan beginnen met de bouw van onze ‘Bed & Breakfast’ en wat extra financien waren nodig. Daarover komt binnenkort een andere blog. Ik ben nu dus weer terug in Panama en het is de maand van de evaluatie van ons land. Twee jaar geleden werden we eigenaar van de bijna 8 hectaren en begonnen we met herbebossen. Elk jaar beschrijven we de stand van zaken en maken we foto’s om zo een beeld te krijgen van de veranderingen.

De bomen groeien goed, er zijn in totaal meer dan 2000 bomen van 110 verschillende soorten gepoot en daarvan zijn er zo’n 1400 gesponserd door mensen die graag meedoen aan de vastlegging van CO2. Daarnaast hebben we ook veel bloemen gepoot en de omgeving van de ranchos ziet er nu wat minder wild uit. Tijdens mijn afwezigheid heeft Justino, onze medewerker, de bomen goed verzorgd en we hebben nog weinig uitval omdat het goed regent.

Mocht u denken dat het in Nederland veel regent dan maken wij u er op attent dat in Mariato in de maanden mei tot en met eind september bijna 2800 mm is gevallen, of te wel, 4 x de jaarlijkse hoeveelheid die valt in Nederland. En ondanks die hoge regenval regent het zelfs in het regenseizoen niet elke dag, want we hebben in die 5 maanden tenminste 42 dagen gehad zonder een druppel water. En 10 weken (van de 22) viel er minder dan 90 mm in die week. Het wisselt dus ook hier! Desalnietemin is het zaak te werken voor 3 uur ’s middags want dan begint het te storten... en nat worden is tenslotte niet echt nodig.

We hebben wel enige schade door wat insecten plagen. Dat is een haat liefde verhouding, want de meeste plagen worden veroorzaakt door rupsen en sommige van die rupsen geven heel mooie vlinders. We hebben inmiddels meer dan 15 grote vlindersoorten op ons land en ontelbaar veel kleine soorten, ik ben bezig om een fotoarchief aan te leggen. Voor de identificatie van rupsen tot vlinder hebben we een speciaal kooitje. De kooi was sinds mei bevolkt met een witte en gele langharige rups. Na enkele vervellingen is het duidelijk geworden dat de witte langzaam aan geler werd, maar dat de gele´s nieuwe huid weer spierwit was. Nog weer later bleek dat de onderkant van hun haren (het dichtst bij de rupsenhuid) steeds donkerder werd... en maar mango bladeren voeren. Ze moesten volgens de overlevering nog veel groter worden... Maar meer weten we helaas niet, want iemand heeft bij het voeren of kijken naar de rupsen het deurtje niet goed dicht gedaan en binnen een week zijn ze allebei verdwenen... Als iemand kan helpen met de identificatie via de foto worden we alsnog gelukkig want daar was het tenslotte om te doen.

Een echte rupsenplaag zijn de rupsen van de Juliana heliconae, een mooie vlinder met oranje lange vleugels en enkele zwarte vlekjes. Ze zijn nu ook weer in grote getalen aanwezig. De rupsen eten de bladeren van de passievrucht. Met als gevolg dat wij na twee jaar nog steeds geen enkele passievrucht hebben kunnen eten van de vijf planten die we gepoot hadden. Dat vinden we niet leuk.

Uit frustratie heb ik dit jaar af en toe wetenschappelijk mechanische controle toegepast (blad met rupsen eraf en plattrappen met de laars door een wetenschappelijk geschoold persoon). Ik wilde nu eindelijk eens een passievrucht van eigen teelt eten, de plant had tenslotte bloemen. Maar ik verlies de strijd. Toch zie ik vooruitgang, want dit jaar hebben de vijf gepote maracuja´s gebloeid, en sommige hebben wat blad behouden, vooral als de tak gecamoufleerd in een andere struik klimt. We hopen volgend jaar vruchten te krijgen! En we hebben dit jaar ook alvast vijf granadillas (ook een passievruchten soort) gepoot. We hebben wel veel wilde kleine passievruchten gezien en die zijn ook wel lekker.

De guaves worden aangetast door een rups met lange haren die prikken. Maar we hebben zoveel guaves dat die rups geen al te groot effect heeft op de guave-oogst. Ik heb pas een enorme tas guaves geoogst en wil graag guave sap en jam maken dit weekend.

De meest vervelende rups is een kale, van het type stengelboorder, waar ik nog niet van weet hoe de vlinder er uit ziet, maar ondertussen legt deze vlinder of mot wel eitjes op enkele van onze mahonie bomen (Swietenia macrophylla) en ook op enkele ´cedro amargos´ (Cedrela odorata). Een van onze mahonie bomen die heel hard groeide (en in ons eigen plot staat!) heeft zijn hele top verloren en ziet er nu een beetje zielig uit, maar dat duurt niet lang meer (vanwege de groeizame regen). De top sterft af (zelfs als wij de rups of ´gusano´ uit de stam gepeuterd hebben) en dan maakt de boom zijtakken. Daarom is mahonie zo duur denk ik, omdat lang niet alle bomen een lange rechte stam kunnen maken en te snel vertakken, en daarom zie je ook nooit mahonie plantages...

Ik wachtte dit jaar tevergeefs op de harige kolonie rups met rose hoofd en voeten en zwarte haren, die volgens kenners elk jaar zonder verdere schade de wilde vijgen bomen (Ficus soorten) kaal eet. In de omgeving is de rups wel bezig geweest maar op ons land werd de rups dit jaar blijkbaar opgegeten door de vele vogels and andere insecteneters, dus ik weet nog steeds niet welke vlinder erbij hoort. Met name koekoeksoorten (daar hebben we er twee van) staan erom bekend dat ze graag harige rupsen eten. Lang leve de biodiversiteit.